Er zijn 3 hoofdbehoeftes van een mens
- Gezien worden in de behoeften
- Gehoord worden in de behoeften
- Mogen zijn wie je authentiek bent
Hoe deze vervuld kunnen worden kan je nog meer onderverdelen:
Het probleem bij veel communicatie ligt vooral bij het oordelen en invullen van een waargenomen situatie of uitspraak. We luisteren om te antwoorden en helaas niet om te begrijpen.
Een mooi overzicht van hoe de waarneming en de daaropvolgende reactie zich kan ontplooien:
1. Waarneming
We beginnen bij de waarneming van een situatie of een uitspraak. Vaak wordt er meteen een oordeel aan vast geplakt waardoor je vanuit dat oordeel zal reageren. De jakhalstaal. Deze taal is een manier om meteen aan te vallen, kort te reageren, instinctief te reageren.
Echter als we zonder oordeel waarnemen zal de andere zich ook minder aangesproken en defensief reageren. Een voorbeeld die ik blijf doortrekken doorheen deze samenvatting.
- Ik zie dat je je wenkbrauwen fronst
- Ik merk dat je te snel rijdt
- Ik hoor je stem luider worden
- Ik zie op de grond een sok liggen
Het is een feit waar je niet naast kan kijken of die niet weerlegbaar is.
In plaats van een oordeel of invulling
- Ben je weer sceptisch
- We gaan nog eens een ongeluk krijgen
- Waarom moet je altijd zo roepen
- Moet ik hier altijd de rommel opruimen
2. Gevoel
Als je vertelt wat je hebt waargenomen kan je spreken over het gevoel dat de waarneming je geeft.
- Ik voel me dan onzeker
- Ik voel me nu bang
- Ik word dan zelf boos
- Ik voel me best moedeloos
3. Behoefte
Als je vanuit je gevoel ook je behoefte uitspreekt om je verzoek te duiden dan gaat je gesprekspartner minder snel vervallen in een eigen referentiekader of defensief gedrag.
De behoeftekaart staat als eerste afgebeeld.
- Ik heb er nood aan om erkend te worden in wat ik voel
- Ik voel me graag veilig in de auto
- Ik word graag respectvol benaderd
- Ik hoop op samenwerking
Als je dan tenslotte een verzoek doet aan de andere (eigenlijk kan dit ook naar jezelf als je alles in je gedachten overloopt) komt dit minder over als jakhalstaal maar meer als giraffentaal (lange nek die alles langer absorbeert).
4. Verzoek
Een verzoek mag geen eis worden en de andere persoon hoeft er niet op in te gaan. Soms kan je ook bij jezelf een verzoek indienen na empathisch naar jezelf te luisteren.
- Kan ik volledig uitspreken waarbij je me erkent in wat ik voel of denk?
- Kan je bij elke keer als ik in de auto zit je houden aan de maximumsnelheid
- Kan je nu wat stiller praten zodat ik liever naar je luister?
- Kunnen we dadelijk afspraken maken zodat we duidelijk weten wat we van elkaar verwachten.
Concreet, helder en kort de boodschap overbrengen. Dat zorgt het minst voor weerstand.
Wat bij weerstand of defensief gedrag?
Niet iedereen is gegeven om communicatief of verbindend te communiceren. En weet je: dat is helemaal ok!
Ook de andere persoon mag zijn wie hij of zij is met zijn of haar referentiekader. Het is niet eenvoudig met zo’n eenzijdig verbindend communicatie verkeer.
Je hebt 2 keuzes:
- Empathisch luisteren: je gesprekspartner erkennen door waar te nemen zonder onderdeel en mogelijk gevoel en behoefte. Een verzoek hoeft hier niet steeds, je verdiept dan vooral hun nood aan ventileren of adviesvraag. Je verzoek kan zijn: heb je graag dat ik gewoon luister of wil je graag advies?
- Jezelf een verzoek doen in je gedachten door eerst empathisch naar jezelf te luisteren en dan het verzoek naar jezelf te richten zoals 1. 2. 3. Ik heb nood gehoord te worden (maar mijn gesprekspartner erkent me niet) 4. Kan ik dit voor mezelf loslaten en proberen op een andere manier in te vullen?
Na mijn cursus
Ik ben nu 3 dagen na de cursus aan het oefenen geslagen in het echte leven. Eerst met de minder geladen situaties en uitspraken. Bijvoorbeeld bij digitale communicatie waar je sowieso meer tijd krijgt om na te denken en te reageren.
3 dagen op rij met een collega die niet touchy, feely is. Een situatie waarin hij mij geraakt had in mijn behoefte naar de erkenning in bekwaamheid. Hij reageerde verbazingwekkend goed en verontschuldigde zich zelfs.
Bij mijn echtgenoot was dit een vraag die ik hem wilde stellen die voor mij essentieel was maar waarbij ik vreesde dat deze niet positief voor mij zal worden beantwoord. Warempel! Het lukte zonder weerstand en zonder mijn in mijn behoefte afgewezen te worden.
Ten slotte bij mijn dochter bij een situatie die steeds eindigde in strijd. Ik zette mijn verbindende communicatie in en hoppa ze deed wat ik vroeg.
Ik stelde geen eisen. Ik vroeg via een non beoordelende waarneming en vanuit mijn gevoel en behoefte om iets te bekomen enkel als ze dit wilde. Ze wilden!
Ik zweer bij deze manier van communiceren en raad het iedereen aan.
Meer over verbindende communicatie
Er zijn een aantal boeken die meer vertellen over verbindende communicatie
- Geweldloze communicatie, Marshall Rosenberg
- Geweldloos communiceren, hoe doe je dat?
- De giraf en de jakhals in ons, Justine Mol
- Gelijk hebben of gelukkig zijn?, Marschall Rosenberg
- De kracht van verbinding, Ellie van der Elst
- Wat maakt je zo boos?, Shari Klein & Neill Gibson
- Stop met aardig zijn, Thomas d’Ansembourg
- De empathiefactor, Marie R. Miyashiro
- Woorden die werken op de werkplek, Ike Lasater & Julie Stiles
- Conflict of verbinding, wat kies jij? Ike Lasater en John Kinyon
- SOS conflict. Corry Laura Van Bladel
- De kracht van verbindende communicatie op het werk. Erwin Tielemans
Ik raad echter aan om er een cursus over te volgen met oefeningen. Ikzelf heb dit in België, Vlaanderen gevolgd bij Impuls vzw als een webinar. In december zal ik een fysieke cursus volgen omtrent verbindende communicatie bij kinderen.
Er zijn natuurlijk nog meer organisaties die zulke cursussen aanbieden.
Ik merk echt verschil en na een aantal weken voel ik dat er meer automatisme komt in het gebruiken van verbindende communicatie, behalve in de momenten waarop mijn overlevingsbrein overneemt. Daar is nog veel oefening voor nodig.
Hopelijk heb je iets gehad aan dit artikel. Misschien kan dit je ook wat helpen in jouw grenzen bewaken op een positieve manier waarbij je vanuit je behoeften kunt spreken.
How to survive in life 